Een haalmes of trekmes zou wel eens de voorloper kunnen zijn van de schaaf. Een schaaf heeft een blok dat de afname van de spaan begrenst, een trekmes heeft dat niet. De diepte wordt bepaald door de man of vrouw die het trekmes hanteert. De spaanafname wordt dan ook bepaald door de kracht van de gebruiker, de hardheid van het materiaal en de mate van scherpte van het mes.
Het haalmes kan worden gebruikt om te schillen, het maken van verbindingen, het vierkant maken van rondhout en het relatief vlak maken dan gekloofd hout bijvoorbeeld bij het maken van houten daksingels.
